Tijdens ons verblijf in Maputo na de #cyclone #Idai, raakt ik in gesprek met Dona Julieta. Ze zit in een rolstoel als gevolg van poliomyelitis in haar kindertijd. De benen zijn ernstig misvormd. Ze is een artist die ledertassen maakt (handwerk) en ze heeft een “barraquinha” in het Parque dos Continuadores waar ze haar werk probeert te verkopen. In het Parque kun je lokale producten en souveniers, houtsnijwerk kopen, ook van het lokaal eten genieten zittende onder een bom o.a.
Na de lunch liep ik langs haar “barraquinha” en zag ik ze zitten op de grond te werken aan een tas. Ze was open en aardig en we gingen aan de praat. In een half uur gesprek kwam ik achter dat ze sinds 1991 dit werk doet, dat ze van een expert uit England het vak leerde. Ze vertelde ook over haar eerste klant nadat ze begonnen was met de verkoop in het Parque dos Continuadores. De eerste klant een Nederlandse vrouw genaamd Maria. Maria was een toerist op dat moment, ze wou graag een tas kopen maar had alleen iets van 2/3 van de prijs te besteden. Dona Julieta dacht: mijn eerste klant hier, laat ik niet spelen met mijn geluk. Ze verkocht de tas voor veel minder geld dan het waard was maar ze was blij en dankbaar voor haar de verkoop. Dit was jaar 2010. Maria bleef in haar leven; later kwam Maria terug, en bestelde bij Dona Julieta een aantal lederriemen om te verkopen in haar winkel. Maria woonde toen ergens in Moçambique. En nu kwam het verhaal naar boven door het gesprek met mij. Toen ze hoorde dat ik uit Nederland kwam dacht ze weer aan Maria.
Op dat moment vertelde ik Dona Julieta dat ik een blog schrijf en vroeg of ik haar verhaal mocht vertellen, waarbij ze akkoord mee ging.
Dona Julieta is van Gaza, een gebied wat vaak onder het water ligt. Ze leefde daar tot jaar 1981, toen vertrok ze naar Maputo. Het leven daar is hard en nog moeilijker als je in een rolstoel zit, lang rijden voor een “chapa” op slechte onverharde weg. Op haar 27 jaar pas kreeg ze haar eerste kind, beste wel laat voor Mozambikaanse begrip. Ze zei: ik weet niet of de vader goed voor de kinderen kan zorgen en ik heb mijn beperkingen om on brood op de plank te krijgen.
De mooie lach of haar gezicht toen ik langs liep en goedemiddag tegen haar zei deed me even stoppen voor een gesprek.
Tussen 1981
en 1990 heeft ze gewerkt in de receptie van het ziekenhuis in Maputo.
Ze had het geluk om een Zweedse vrouw te leren kennen die haar ook persoonlijk
heeft geholpen met een huisje in Maputo.
Maria, kwam later nog een keer bij haar langs. Ze vertelde met een glimlach dat ze Maria nooit zal vergeten; als haar eerste klant en ook omdat ze zelf een zus heeft die Maria heet. Wie weet leest Maria ooit mij verhaal over Dona Julieta uit Gaza/Maputo.
Het vooroordeel is groot in Moçambique tegen rolstoelrijders. Vanuit het volk zelf en van uit instanties ook. De staat zegt dat er hulp komt maar in werkelijkheid komt de hulp niet tot haar. Ze heeft een super oude rolstoel. Bijvoorbeeld ze komen haar interviewen, maken foto’s en beloven dat er hulp komt voor haar en de andere die en rolstoel of andere hulp nodig hebben, maar later blijkt dat er niets is. Het verdwijnt ergens onderweg.
Geld verdienen valt momenteel erg tegen met het verkopen van de tassen, vertelde ze. Ze staat daar 6 dagen per week. Haar leven is best hard en dat geloof ik ook. Ik vind dat ze een sterke vrouw is en een vechter. Ze heeft wel een zachtaardig karakter en veel humor.
Durante minha estadia em Maputo na semana seguinte ao #Cyclone #Idai, encontrei com uma Sra. Artesã no Parque dos Continuadores. Ela faz parte do grupo que vendem arte e lembrancinhas. Dona Julieta é cadeirante en decorrência de poliomyelitis na infância. As pernas são totalmente deformadas. Ela trabalha com couro fazendo bolsas.
Depois do almoço em restaurante com refei,ções locais,
passei pela barrquinha de Dona Julieta, ela estava embaixo de uma árvore
trabalhando em uma bolsa. Ela é muito simpática e extrovertida. Caimos em uma
boa conversa. Dentro de 30 minutos descobri que ela faz este trabalho desde
1991. Ela aprendeu com uma artesã Inglesa que esteve de passagem em Maputo. Dona Julieta relatou-me sua história.
Sua primeira cliente, quando iniciou seu trabalho de vendas no Parque dos
Continuadores foi uma Hollandesa chamada Maria. Maria estava viajando por Moçambique
e quiz comprar uma bolsa mas não tinha todo o valor disponível e ofereceu pagar
algo como 2/3 do valor. Dona Julieta pensou com seus botões que mais valeria
vender uma do que não vender; ela também não quiz jogar com a sorte. Vendeu por
bem menos que o valor real e ganhou a amizade de Maria. O ocorrido foi no ano
de 2010. Maria voltou a Maputo depois e fez uma série de encomendas com dona
Julieta, principalmente cintos de couro para vender em sua loja. Maria vivia naquele
momento em Moçambique. Esta história do início de sua carreira veio à tona
quando dona Julieta soube que eu vinha da Hollanda. Neste momento eu lhe
perguntei se poderia contar sua história em meu blog, onde ela rapidamente concordou.
Dona Julieta é de Gaza, uma região onde alagamento é uma constante. Ela viveu
lá até o ano de 1981, quando emigrou para Maputo. A vida em Gaza é dura,
principalmente se voce vive em uma cadeira, longo caminho a percorrer, estradas
de terra, até poder pegar uma *chapa, o único transporte existente.
Com vinte e sete anos de idade ela teve seu primeiro
filho, bem tarde considerando que aqui as mulheres são mães muito jovens. Dona
Julieta diz que pensou muito, pois se preocupava se o pai iria cuidar, já que
sua situação pessoal nãe é das mais favoráveis.
Um sorriso lindo estampado no rosto foi o que chamou a atenção quando passei
por sua barraquinha e a comprimentei, por isso parei e conversamos.
Entre 1981 e
1990 ela trabalhou na recepção do Hospital em Maputo. Ela teve o prazer de conhecer
uma sra. Sueca, cuja pessoa a ajudou muito, inclusive com uma casinha em Maputo.
Maria, voltou a visitá-la outras vezes, mas isso foi há alguns anos atras. Ela
relatou com um sorriso tímido que jamais esquecerá de Maria, visto que foi sua
primeira cliente ali no parque e também por ter uma irmã com o mesmo nome. Imagine, se Maria vier a ler este blog sobre
a história de dona Julieta de
Gaza/Maputo.
Dona Julieta também me falou um pouco das dificuldades que os cadeirantews enfrentam. São discriminados, e a discriminação é bem grande.
Mesmo instituiçõs que dizerm que irão auxiliar os cadeirantes acabam por não cumprirem com as promessa. Ela mesma já foi entrevistada várias vezes mas morre ai o assunto. O auxílio na prática, em forma de cadeiras por exemplo, acaba não chegando até eles.
Ganhar a vida no momento está bem difícil. A venda é
baixa e o lucro menor ainda. Dona Julieta está alí seis dias da semana,
produzindo enquanto espera por clientes. Sua vida é uma batalha diária, mas ela
segue com um sorriso no rosto.
Dona Julieta é uma batalhadora. Ela é uma mulher forte, com um caracter doce e
uma boa dose de humor.
*chapa = perua/lotação d 1 Acce